Historia AZS

Powstanie Akademickiego Związku Sportowego w 1909 roku było wyrazem dążenia środowiska akademickiego do upowszechniania nowego modelu człowieka - sprawnego nie tylko intelektualnie, ale również fizycznie. 

W pionierskim okresie, który przypadał na schyłek narodowej niewoli, AZS bardzo mocno identyfikował się z dążeniami niepodległościowymi, co znalazło m.in. swój wyraz w aktywnym udziale studentów-sportowców w polskim czynie zbrojnym. 

Po odzyskaniu niepodległości AZS rozszerzył działalność na wszystkie ośrodki akademickie kraju i włączył się w rozwój polskiego sportu. Azetesiacy byli pierwszymi uczestnikami igrzysk, a Halina Konopacka zdobyła pierwsze olimpijskie złoto dla naszego kraju. Nasi członkowie stali się prekursorami nowych dyscyplin i dominowali w rozgrywkach państwowych. 

Wybuch II wojny światowej przerwał rozwój AZS, kosztował życie kilkuset azetesiaków (w tym kilkunastu olimpijczyków) i unicestwił zasoby materialne związku. Po jej zakończeniu wraz z odbudową szkolnictwa wyższego odtwarzano stan organizacyjny i powoływano jednostki AZS we wszystkich uczelniach. 

Szybko okazało się jednak, że odtwarzanie AZS nie może być oderwane od sytuacji politycznej, w jakiej znalazła się Polska. Cały sport przekształcano na modłę sowiecką, zmuszając także nas do przeobrażeń. Mimo zmiany nazw i dziwnych fuzji skrót AZS pozostał, tak samo zresztą jak nasz gryf, który jako jedyny przetrwał stalinowskie zawirowania. 

W latach 50. i 60. wróciła dominacja zawodników i drużyn AZS, którzy odnosili sukcesy także podczas najważniejszych światowych imprez. Ikoną był wtedy m.in. ciężarowiec azetesowskiego klubu, Waldemar Baszanowski. Aktywnie włączyliśmy się ponadto w międzynarodowe zmagania sportowców-akademików, uczestnicząc w uniwersjadach już od pierwszej edycji w 1959 roku. 

Pod koniec lat 60. w AZS zaczął się rozwijać nurt sportu uczelnianego. Powstały różnorodne formy rozgrywek sportowych dla ogółu studentów. Ukształtowała się także trójszczeblowa struktura AZS obejmująca kluby uczelniane, organizacje środowiskowe i Zarząd Główny. 

Okres po odzyskaniu suwerenności w 1989 roku i rozpoczęcie przemian społeczno-ekonomicznych przyniosły wiele zmian także w AZS, który starał się nadążyć za rozwojem szkolnictwa wyższego (głównie prywatnego). Stąd znaczny wzrost liczby jednostek AZS, setki nowych sekcji i dziesiątki nowych dyscyplin. 

Stąd także dynamiczny rozwój Mistrzostw Polski Szkół Wyższych, które najpierw rozgrywano wyłącznie w typach uczelni, by potem z dwuletnich zmagań ogólnopolskich przejść na cykl corocznych Akademickich Mistrzostw Polski. 

Po przeobrażeniach polskiego sportu AZS znów wyrósł na czołową siłę w kraju. Azetesiacy stanowili 1/3 reprezentacji olimpijskich, wiele dyscyplin (takich jak pływanie, szermierka czy taekwondo) stało się ich domeną. Nowymi gwiazdami zostali Justyna Kowalczyk, Tomasz Majewski i Otylia Jędrzejczak, a później Justyna Święty-Ersetic czy Dawid Tomala. 

AZS jest aktualnie najbardziej liczną organizacją akademicką działającą w wyższych uczelniach. Jako stowarzyszenie apolityczne przetrwaliśmy wszelkie zmiany koniunktury. Swoich sympatyków i sprzymierzeńców zjednujemy sobie uniwersalnymi celami: rozwoju kultury fizycznej, promocji zdrowego stylu bycia, wychowania młodzieży w atmosferze sportu i aktywności fizycznej.

Zachęcamy do poznania najważniejszych momentów naszej historii, która przedstawiamy w trzech okresach: narodziny i rozwój, AZS w Polsce Ludowej, historia najnowsza. 

Narodziny i rozwój AZS

Dowiedz się jakie były nasze początki

AZS w Polsce Ludowej

Jak AZS działało w okresie Polski Ludowej

Historia najnowsza AZS

Nasze najnowsze lata działalności